Czym jest "Osada Pod Turem" ?
Założenie leśno-parkowe „Osada Pod Turem” jest położone w gminie Trąbki Wielkie, powiat gdański, w miejscowości Kleszczewo (niem. Gross Kleschkau) nad rzeką Kłodawą, dokładnie w dolinie na jej pn. – zach. brzegu. Jest to unikatowe w swoim rodzaju połączenie lasu naturalnego z parkiem powstałym z „kreowania ekspansji” lasu na nieużytki rolne, o walorach krajobrazowych, poznawczych i edukacyjnych.
Historia powstania lasu naturalnego sięga okresu końca II wojny światowej, kiedy to poprzednich użytkowników obszaru położonego w Dolinie Kłodawy zastąpili nowi pochodzący z różnych terenów Polski. Skromne możliwości i brak zaplecza technicznego uniemożliwiały gospodarowanie na pełnym obszarze ciągnącym się poprzez skarpy do rzeki, a z biegiem lat spowodowały utworzenie kompleksu leśnego, który wobec naturalnej sukcesji i wypiętrzania się cechuje się dużym stopniem naturalności i jest zbliżony do pierwotnej puszczy, która porastała te tereny przez setki lat, do pierwszej połowy XIX wieku. Zatem las został wyparty z tego kawałka ziemi na krótki okres około 150 lat.
Fragment mapy "Karte von der Weichsel Niederung ..." , przed 1811 r.(źródło: www.danzig-online.pl).
Osadę Pod Turem zaznaczono czerwoną kropką.
W typie lasu – grąd subatlantycki - występują graby, buki, dęby szypułkowe i bezszypułkowe i lipy, a także wiązy czy jesiony. Brzeg rzeki porastają olchy i z rzadka wierzby oraz lipy. Zaś z krzewów leszczyna czy trzmielina. W części podmokłej, typ lasu - łęg olszowo-jesionowy, występują olchy, jesiony, brzozy i wierzby. Wysoki brzeg rzeki porastają dęby szypułkowe i bezszypułkowe, jesiony, graby buki i wiązy.
Ukształtowanie terenu i położenie geograficzne – Wyżyny Gdańskie - przy wysokości 80-100 n.p.m. sprawia, że pojawiają się tu bardzo surowe zimy, a okres wegetacyjny jest krótszy niż w okolicy Wisły czy Pobrzeża Bałtyku, chociaż odległość od tych stref jest bliska: około 25 km od Wisły czy ok. 35 km od Zatoki Gdańskiej. Ze zwierząt występują tu wszystkie typowe dla polskiego lasu osobniki małych i dużych ssaków, ptaków oraz płazów i gadów.
Część parkowa wyodrębniona w 2012 r. granicząc z lasem od strony rzeki, z drugiej strony jest zamknięta częścią użytkowaną rolniczo. W parku wyodrębnić można 2 części. Pierwsza obejmuje głównie pozostawione samosieje brzóz, lip, buków, grabów i dębów, które ze względu na wielkość drzew pozwalają na nazywanie tej części założenia parkiem. W drugiej części, użytkowanej rolniczo przez wieki do 2004 r., sukcesywnie sadzone drzewa i krzewy wypiętrzają się powoli i na „efekt parku” w tej części przyjdzie czekać jeszcze co najmniej kilkanaście lat. Mimo niekorzystnych warunków klimatycznych pozytywnie na wzrost roślin niewątpliwie wpływa obecność mikoryzy, która na grunty rolnicze, od zaprzestania ich uprawy, tj. od 2004 r., oddziaływuje z gruntów pobliskiego lasu. Celem zagospodarowania terenu parku jest wprowadzenie interesujących obcych gatunków oraz sprawdzenie ich aklimatyzacji na terenie Wyżyn Gdańskich, jak również zebranie kolekcji wielu nowy drzew i krzewów w jednym miejscu. Do istniejącej kolekcji rodzimych gatunków tj. dębów, buków, klonów, brzóz, sosen, świerków, jodeł, modrzewiów, jesionów dodano obce dla Polski gatunki drzew takie jak: platan klonolistny, miłorząb trójkolapowy, metasekwoja chińska, kasztanowiec biały, dąb czerwony, robinia akacjowa i daglezja zielona. Wydaje się, że najważniejszym dla odwiedzających walorem tego miejsca jest możliwość obcowania z lasem w jego wręcz naturalnej postaci. Postaci, która wytworzyła się sama i sama się broni. Część leśna stanowi niejako w pigułce obraz kilku typów ekosystemów włączając w to ekosystemy wodne - rzeki Kłodawy i starorzecza. Nie bez znaczenia jest też fakt, że obszar leśny graniczy z obszarem Natura 2000 i rezerwatem ścisłym „Dolina Kłodawy” objętym całkowitym zakazem wstępu. Uważny obserwator dostrzeże tu liczne gatunki owadów, rzadkie gatunki ptaków w tym zimorodek, a także rzadkie ssaki np. łasica. Wymaga to cierpliwości i przede wszystkim niezakłócania ciszy, która tu ma głos szumiącej rzeki.
Kim jesteśmy
Ludzie z miasta, którzy marząc o życiu na wsi zamienili mieszkanie w bloku na kawałek ziemi i ... zakochali się w nim. Po kilku latach, uznali że posiadanie tego skarbu tylko dla siebie nie jest fair. Postanowili podzielić się nim z innymi. Wszak szczęście i radość dzielone wzrastają :)
Przy okazji powstało miejsce dla ludzi z pasją: miłośników przyrody, ornitologii czy entomologii, a także miejsce lokalnej integracji.
Dlaczego "Osada Pod Turem"
Założenie uzyskało nazwę „Osada Pod Turem” na cześć zwierzęcia Tura, który niewątpliwie zamieszkiwał te okolice przed wiekami. Świadczą o tym znajdowane na tym obszarze szczątki tych zwierząt, a także leżąca nieopodal miejscowość Turze. Istotna jest też okoliczność, że leśna cześć założenia, przy udziale człowieka, a właściwie jego zaniechaniu, odrodziła się i szumi tak jak przed wiekami. Fakt ten ma odniesienie do projektu „odtworzenia” tura, by ten również odrodził się… Nie bez znaczenia jest też fascynacja tym ogromnym (do 1000 kg wagi i 2 m w kłębie) zwierzęciem - legendarnym „władcą”, a dziś symbolem prastarej polskiej puszczy. Choćby tylko z tego powodu zwierzęciem godnym upamiętnienia.
Zaś "Osada" w nazwie, ponieważ to miejsce stworzone wśród przyrody przez ludzi dla ludzi, zapewniające szereg uwarunkowań pozwalających na korzystne spędzenie czasu.